Τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά είναι από τις πιο αγαπημένες μας γιορτές. Είναι η πιο όμορφη εποχή του χρόνου και μας αρέσει να την γιορτάζουμε με κάθε τρόπο.
Παραδόσεις και έθιμα υπάρχουν σε όλο τον κόσμο. Τα πανάρχαια έθιμα έχουν τις ρίζες τους στη μακρά παράδοση και την ιστορία του κάθε τόπου.
Παλιά, τα περισσότερα σπίτια ήθελαν τα μικρά παιδιά να περάσουν την πόρτα τους την πρώτη μέρα του χρόνου, επειδή είναι αγνά και αθώα. Στη Μυτιλήνη έχουν το έθιμο του «αμίλητου νερού». Σύμφωνα με αυτό, την Παραμονή της Πρωτοχρονιάς γεμίζουν με «αγίασμα» το νερό από τις βρύσες, το βάζουν σε σκεύος με λιόκλαδο ή κλαδί από μυρτιά και πάνε στο σπίτι τους για το «ποδαρικό». Απαραίτητη προϋπόθεση για να πετύχει το «ποδαρικό» είναι αυτός που μεταφέρει το νερό να μην μιλήσει. Να ‘ναι δηλαδή το νερό «αμίλητο».
Το ποδαρικό είναι παράδοση στη Σκωτία και την Ιρλανδία, όπου το πρώτο πρόσωπο που περνάει το κατώφλι, φθάνει με δώρα: νόμισμα για οικονομική ευημερία, ψωμί για φαγητό, αλάτι για γεύση, κάρβουνο για ζεστασιά και αλκοόλ για ευθυμία.
Πολλοί εκείνη τη μέρα περνούν την πόρτα τους κρατώντας κλαδιά ελιάς, που φέρνουν ειρήνη και αρμονία ή σπάνε ρόδι. Σε πολλά μέρη της Ελλάδας κρεμούσαν το ρόδι στο σπίτι, ήδη από το φθινόπωρο. Μετά από τη Μεγάλη Λειτουργία της Πρωτοχρονιάς το πετούσαν με δύναμη στο κατώφλι για να σπάσει κι έλεγαν: «Χρόνια Πολλά! Ευτυχισμένος ο καινούριος χρόνος». Για πρώτη φορά το έθιμο συναντάται στη Πελοπόννησο, και σύμφωνα με την παράδοση οι κόκκινες ρώγες που χύνονται στο πάτωμα αντιπροσωπεύουν την αφθονία. Γι’ αυτό κι έλεγαν «όσες ρώγες έχει το ρόδι, τόσες λίρες να έχει η τσέπη μας όλη τη χρονιά» ή «όσο βαρύ είναι το ρόδι, τόσο βαρύ να είναι το πορτοφόλι μας, όσο γεμάτο καρπούς είναι το ρόδι, να είναι γεμάτο το σπίτι μας με καλά και όσο κόκκινο είναι το ρόδι, τόσο κόκκινη να είναι και η καρδιά μας».
Στην αρχαιότητα το ρόδι ήταν καρπός γονιμότητας και αναγέννησης, ήδη από τον μύθο της Περσεφόνης και του Πλούτωνα που την απήγαγε και της προσέφερε τον καρπό του. Ακόμη, το ρόδι δινόταν και ως έπαθλο στους νικητές σε αθλητικούς αγώνες. Στον Χριστιανισμό το ρόδι είναι σύμβολο αιώνιας ζωής και ανάστασης, γι’ αυτό συχνά σε εικόνες βλέπουμε την Παρθένο Μαρία να το κρατάει στα χέρια της.
Άλλο έθιμο για καλή τύχη είναι το κρέμασμα μιας αγριοκρεμμύδας που συναντάται συχνά στην ελληνική ύπαιθρο και μοιάζει με μεγάλο κρεμμύδι. Η αγριοκρεμμύδα είναι δηλητηριώδης, έχει όμως την ιδιότητα να βγάζει νέα φύλλα και άνθη ακόμη και εκτός χώματος. Η παράδοση λέει ότι η μεγάλη ζωτική της δύναμη μπορεί να μεταδοθεί στους ανθρώπους. Οι Έλληνες αρχαίοι συγγραφείς θεωρούσαν την αγριοκρεμμύδα φυτό μαγικό, θεραπευτικό και συνδεδεμένο με την γονιμότητα και πίστευαν ότι τους προστάτευε από τις αρρώστιες, τις βασκανίες και γενικά από κάθε κακό. Το έθιμο θέλει να την κρεμούν έξω από το σπίτι την παραμονή της Πρωτοχρονιάς και, ανήμερα, ο πατέρας ή η μητέρα, να ξυπνούν τα μέλη της οικογένειας, χτυπώντας ελαφρά με την κρεμμύδα τα κεφάλια τους για να πάνε στην εκκλησία.
Ένα από τα αγαπημένα μας έθιμα είναι η βασιλόπιτα με το φλουρί. Κατά την παράδοση ο τυχερός που θα το βρει στο κομμάτι του, θα έχει μια καλή χρονιά. Συναφές και το έθιμο του Χριστόψωμου, κατά το οποίο κάθε Χριστούγεννα οι νοικοκυρές φτιάχνουν ένα ψωμί που είναι σταυρωτά κεντημένο και την ημέρα των Χριστουγέννων το κυλούν πάνω στο τραπέζι. Αν πέσει από την ανάποδη μεριά, η χρονιά θα πάει άσχημα ενώ αν πέσει από την καλή, θα πάει καλά.
Οι Μεξικανοί γράφουν σε ένα χαρτί όσα θέλουν να ξεχάσουν από τη χρονιά που πέρασε και το καίνε, ενώ ετοιμάζουν μια φανταστική βαλίτσα και κάνουν τον γύρο του σπιτιού, φορώντας πολύχρωμα εσώρουχα, που φέρνουν τύχη. Στις Φιλιππίνες πάλι ρίχνουν ένα πυροτέχνημα για να διώξουν τα κακά πνεύματα και φορούν πουά γιατί πιστεύουν ότι οι κύκλοι τους φέρουν καλή τύχη. Στη Νέα Ζηλανδία χτυπάνε κατσαρολικά για να διώξουν το κακό, στη Δανία σπάνε πιάτα ενώ στην Ιταλία πετάνε τα παλιά έπιπλά τους από το παράθυρο για να ξορκίσουν το κακό ενώ φορούν κόκκινα εσώρουχα για τύχη.
Οι Ρώσοι τέλος έχουν ένα ιδιαίτερο έθιμο. Την Παραμονή Πρωτοχρονιάς γράφουν σε ένα χαρτάκι την ευχή τους για την νέα χρονιά, στη συνέχεια το καίνε και ρίχνουν τις στάχτες στο ποτό τους, κατά προτίμηση σαμπάνια, που το πίνουν μονορούφι. Οι Ισπανοί τρώνε 12 ρώγες από σταφύλι, κατά την ώρα της αλλαγής της χρονιάς, μία για κάθε χτύπο του ρολογιού πριν σημάνει 12.
No comments yet.